Over beloftevolle muziek

18 augustus 2022

Afgelopen jaar heeft het lectoraat 'Music, Education & Society' gewerkt aan de publicatie 'Beloftevolle Muziek'. Hoe klinkt de toekomst van de muziek? Wat is de hoop van de aanstaande generatie professionele musici? Beloftevolle Muziek bevat 18 artikelen door studenten en docenten van verschillende afdelingen van het Koninklijk Conservatorium. We spraken Lector Paul Craenen, die initiatief nam voor het boek en muziekeducatie student Petra Ruth Alexadry, die een van de artikelen geschreven heeft.

Paul: 'Met Beloftevolle Muziek wilden we een ander perspectief bieden op de uitdagingen van de onzekere professionele toekomst van jonge musici. We weten allemaal dat het moeilijker geworden is om een stabiele baan te vinden in een orkest, ensemble of zelfs op een school als muziekdocent. Het antwoord dat vaak op deze precarisering gegeven wordt, is dat musici flexibeler moeten worden en zich moeten aanpassen aan de veranderende omgeving. Maar ik wilde niet dat dit boek defensief werd, ik wilde dat het iets aanbiedt.'

Petra: 'Heloisa Amaral en Paul, de begeleiders van ons schrijfproces, gaven ons veel vrijheid. Ze gaven ons richtlijnen als: "Wat vind je beloftevol in muziek." Hierdoor zijn alle artikelen in het boek ontzettend divers geworden.'

Paul: 'Ik vond het cruciaal om naast de visies van de docenten ook de stemmen van de masterstudenten te laten horen. Vooral omdat het boek gaat over wat komt. Daarom kan je de aankomende generatie gewoonweg niet over het hoofd zien. De groep van bijdragende studenten laat zien hoe internationaal en divers de community is. Het boek wil putten uit deze rijke bron. Studenten komen van over de hele wereld en iedereen heeft een andere achtergrond, iedere student brengt iets unieks met zich mee. Wat kunnen we daarvan leren? Hoe kunnen ze ook van elkaar leren?'


Petra talks about her contribution at the book launch.

Petra: 'Ik besloot om zo persoonlijk mogelijk te zijn in mijn artikel. Mijn land en de cultuur waarin ik ben opgegroeid, hebben me voor een groot deel gevormd. Daarom besloot ik die invloed op mijn muziekcarrière te benoemen. Bij het kiezen van de schrijfvorm, leek een interview met mijzelf me een interessante invalshoek. Sinds de basisschool schrijf ik al in een dagboek en dat heb ik altijd in de derde persoon gedaan. Het schrijven van het artikel in deze vorm stond dus heel dicht bij me.'

Paul: 'Ik heb gemerkt dat de persoonlijke identiteit van de musicus een element in diens profilering aan het worden is en in de betekenis van het artiest-zijn. Dit is een nieuw interessegebied dat vaak terugkomt in de bijdrages van de studenten. Iets anders wat veel terugkomt is dat ze bevragen wat de waarde van muziek in de hedendaagse maatschappij is, en kan zijn en waarom we hier niet meer op reflecteren. Dat is interessant, want dit soort discussies maken inderdaad nog geen deel uit van het muziek curriculum. Wat moeten conservatoria ondersteunen en ontwikkelen als het niet langer alleen maar het doel is om de best mogelijke uitvoerder of componist te zijn? Het lijkt erop dat we getuige zijn van het opkomen van nieuwe narratieven en ik denk dat dit een veelbelovend aspect is.

Petra: 'Tijdens mijn studie, vooral in het begin, had ik soms het gevoel dat ik faalde. "Ik ben geen wonderkind," "Ik ben geen extreem getalenteerde uitvoerder," en "Ik heb geen wedstrijden gewonnen." Dit soort gedachten hielden me tegen om een veelbelovende toekomst in de muziek te ambiëren. Maar ik ben gaan nadenken over de echte mening van het woord veelbelovend. Ik nam de IT-wereld hierin als voorbeeld. Daar is het heel duidelijk dat niet iedereen de nieuwe Steve Jobs wordt, maar dat ze toch heel succesvol kunnen zijn. Als ik geen Yuja Wang wordt, betekent dat dus ook niet dat ik geen musicus kan zijn. Dit is een omschakeling die ik in mijn hoofd gemaakt heb. Er zijn veel mogelijkheden en beloften in de muziek als je geen uitvoerend musicus bent.

Toen ik het boek zelf aan het lezen was, werd ik me erg bewust van alle verschillende visies van mijn collega's en docenten. Daardoor vond ik ook van mezelf dat ik nog niet genoeg had geëxperimenteerd. Ik denk dat het nu tijd voor mij is om echt een duidelijke stap in mijn carrière te maken en om andere dingen te proberen buiten lesgeven en optreden. Misschien door een app te ontwikkelen? Gedigitaliseerde lesmethoden? Dit zijn dingen waar ik nog dieper in wil duiken.'

Paul: 'Met het lectoraat blijven we onderzoek doen naar wat er leeft onder studenten en docenten, in relatie tot de veranderende cultuur en de wereld om ons heen. Ik ben ervan overtuigd dat muziek als medium een openheid naar nieuwe situaties en omgevingen bevat. Het heeft 'nomadisch potentieel' zoals ik het in het boek noem. Dit zien we terug in de manier waarop muziek op verschillende manieren gehoord en ervaren kan worden, en in de manier waarop het kan veranderen en transformeren simpelweg door gedeeld te worden met andere mensen in nieuwe omgevingen.'

Je kan het voorwoord en de introductie van het boek hier lezen. Je kan het boek bestellen op de website van de uitgever, Garant.