Zingen uit 16e-eeuwse koorboeken

14 april 2020

De activiteiten die in dit artikel worden beschreven vonden plaats vóór de coronacrisis in Nederland.

Een groep studenten van het Koninklijk Conservatorium staat in de archieven van Erfgoed Leiden en zingt! Al snel verzamelen zich steeds meer mensen - nieuwsgierig naar wat er gebeurt. De studenten zingen uit een origineel koorboek uit de collectie koorboeken van de Pieterskerk en de muziek vult de ruimte. Het archiefmateriaal komt tot leven.

Volgens de archivisten is het aannemelijk dat deze studenten sinds de Beeldenstorm de eersten zijn die rechtstreeks uit het manuscript zingen. De studenten komen van het Koninklijk Conservatorium en vormen samen een ‘club’. Geheel vrijwillig komen wekelijks 20 studenten bij elkaar om historisch (zang)repertoire met een historische notatie te bestuderen en hier samen uit te zingen. De groep is divers en bestaat onder meer uit instrumentalisten van de afdeling Oude Muziek en zangers Klassieke- en Oude Muziek. Zeker tweederde van de groep is niet eerder in aanraking geweest met het lesmateriaal.

De club wordt aangevoerd door Tim Braithwaite. Tim is zanger en geeft les aan het Koninklijk Conservatorium, onder meer in de cursus ‘Historical Development of Singing’, een verplichte cursus voor alle zangstudenten. Naast zijn werk als docent, rondt hij momenteel ook zelf zijn masterstudie Early Music Theory af. ‘Vorig jaar was ik teaching assisent in het keuzevak ‘Franco-Flemish polyphony’ waarin vocale muziek uit de 15e en 16e eeuw werd bestudeerd. Dit jaar wordt het vak niet gegeven, maar zowel vanuit de studenten als mijzelf was er veel interesse om verder te gaan met het materiaal.’

Een club was geboren. Dit jaar hebben ze als thema om muziek van Nederlandse bronnen te bestuderen en zingen. Centraal staan koorboeken uit Den Bosch en Leiden. ‘Beide archieven zijn digitaal goed toegankelijk. De muziek is online te vinden en downloaden. Maar omdat Leiden zo dichtbij Den Haag is, kreeg ik het idee om een keer rechtstreeks vanuit het originele koorboek te zingen met de studenten. Ik heb het archief een e-mail gestuurd en ze stonden hier direct voor open.’ Eenmaal in het archief in Leiden konden de studenten ervaren hoe ze in de 15e en 16e eeuw zongen uit deze koorboeken. Tim: ‘Wat direct opvalt is de opstelling. De boeken zijn erg groot, bedoeld om hier samen uit te zingen. Je staat dus met zijn allen om het boek heen, waardoor je heel sterk het gevoel hebt dat je samen muziek maakt.’

‘Ik ben heel dankbaar voor het enthousiasme voor dit project - zowel van de studenten die zich hier op vrijwillige basis mee bezighouden - ze krijgen er geen punten voor -, als van het archief dat ons met open armen heeft ontvangen. We zijn zelfs begonnen met het bespreken van hypothetische plannen voor toekomstige projecten, zoals de mogelijkheid om een concert uit de boeken te organiseren.’ Nadat Tim zijn master heeft afgerond blijft hij lesgeven aan het Koninklijk Conservatorium, naast zijn werk als zanger en onderzoeker.

Video: Erfgoed Leiden filmde de zingende studenten