Op 7 oktober wordt het MuziekopleidersAkkoord ondertekend. In dit akkoord sluiten de pabo’s en conservatoria een samenwerking voor de lange termijn, waarin gewerkt wordt aan de kwaliteit van het muziekonderwijs. Dit is een enorme stap op weg naar muziekonderwijs voor álle kinderen op álle basisscholen in Nederland.

Ook de Haagse partners: het Koninklijk Conservatorium en de pabo’s van De Haagse Hogeschool en Hogeschool Inholland, gaan met dit akkoord een partnerschap aan om zich hiervoor in te zetten. We spreken met Margi Kirschenmann, hoofd van onze afdeling Educatie, over het belang van muziekeducatie en de rol hiervan op het Koninklijk Conservatorium.

Muziekeducatie als taak voor elke musicus
‘In principe vind ik dat elke musicus een taak heeft op gebied van muziekeducatie of -participatie. Dat kan op allerlei manieren. In de moderne beroepspraktijk zul je vaak de rol van uitvoerend musicus met die van docent combineren. Toen ik zelf dertig jaar geleden aan een conservatorium studeerde (niet op het Koninklijk Conservatorium), dacht ik dat er twee opties waren. Of ik zou een carrière krijgen als solist of, als ik niet goed genoeg was, zou ik terecht komen in een muziekschool. Daarbij stelde ik me een saaie omgeving voor waarbij ik zou moeten lesgeven aan ongemotiveerde leerlingen. Het conservatorium heeft gedurende mijn studie - en in die tijd kon je nog héél lang studeren - helemaal niets gedaan om dit beeld bij te stellen. Zelf heb ik ontdekt dat het tegendeel waar is. Daarom ben ik heel blij dat het Koninklijk Conservatorium educatie hoog op de agenda heeft staan en dat educatie een stevige positie heeft in het curriculum van de uitvoerende en de scheppende afdelingen.

Ik zie het als een taak van het conservatorium om studenten basisvaardigheden bij te brengen om les te kunnen geven: op individueel niveau, in groepsverband en het liefst ook in een sociaal-maatschappelijke context. Er is veel veranderd in het werkveld van een musicus en studenten moeten goed voorbereid worden op de hybridisering van de beroepspraktijk. Net zoals het Koninklijk Conservatorium het belangrijk vindt dat een student van de opleiding Docent Muziek zich artistiek ontwikkelt (de musicus voor de klas), vindt het conservatorium het ook belangrijk dat een student van de uitvoerende afdelingen zich ontwikkelt op gebied van educatie. En vooral ook dat deze studenten kennismaken met de vele mogelijkheden die het werkveld van tegenwoordig biedt. Daarom organiseren we op verschillende momenten gedurende de opleidingen werkveldbezoeken.

Er zijn zoveel manieren waarop je anders dan op een traditioneel podium je artisticiteit kunt inzetten en over kunt brengen aan anderen. Ik draag er graag aan bij om studenten te stimuleren en inspireren om hierin hun eigen weg te vinden.’

MuziekopleidersAkkoord
‘Muziek kom je overal tegen, maar niet ieder kind krijgt van huis uit verrijking of verdieping van de muzikale beleving mee. Daarom heeft ieder kind het recht op muziekonderwijs op school, zodat het zich muzikaal - in de breedste zin van het woord - kan ontwikkelen. Het MuziekopleidersAkkoord is een belangrijke stap om de kwaliteit van muziekonderwijs op scholen te verbeteren.

Dankzij de inzet van Méér Muziek in de Klas en het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft muziekonderwijs de laatste jaren op steeds meer scholen (weer) een structurele plek gekregen. Maar we zijn er nog niet. Het muziekonderwijs zou beter aan kunnen sluiten bij de belevingswereld van leerlingen en bij veel leerkrachten is sprake van ‘handelingsverlegenheid’ bij het geven van muziekles. Ook zijn er scholen waar niet of nauwelijks muziekles wordt gegeven. De pabo’s en conservatoria hebben besloten om de krachten te bundelen om te werken aan structureel muziekonderwijs voor alle basisschoolkinderen.

Op lokaal niveau zullen we in het kader van het MuziekopleidersAkkoord ons in eerste instantie richten op de samenwerking tussen toekomstige muziekdocenten en leerkrachten. Als conservatorium- en pabostudenten tijdens hun studie al met elkaar werken, zal het in de beroepspraktijk vanzelfsprekend worden om elkaar op te zoeken.’

Muziekeducatie op het Koninklijk Conservatorium
‘De afdeling Educatie biedt diverse opleidingen aan en verzorgt een uitgebreid educatieprogramma voor bijna alle bachelorstudenten van het Koninklijk Conservatorium. De opleiding Docent Muziek wordt aangeboden in drie varianten: voltijd, verkort en een zij-instroom traject voor mensen die al werkzaam zijn in het onderwijs. Er zijn drie masteropleidingen gericht op muziekeducatie en -participatie.

Daarnaast is muziekeducatie ook verweven in het curriculum van alle uitvoerende en scheppende afdelingen. Sinds studiejaar 2019/20 volgen de uitvoerende afdelingen een verplicht educatieprogramma en met ingang van 2020/21 geldt dit ook voor de afdelingen Sonologie en Compositie. Ook bieden we een Minor in Education aan waarin studenten kunnen kiezen uit vier verschillende profielen. Zo kan het programma goed aansluiten bij een zelfgekozen route in het brede landschap van muziekeducatie en/of -participatie.’ Meer over de opleidingsmogelijkheden